Βασίλης Κοκορομύτης: Λόγια και εικόνες μέσα από τη ματιά ενός πυροσβέστη…
Με την αντιπυρική περίοδο να φτάνει στο τέλος της, αλλά τη φθινοπωρινή κακοκαιρία να έχει δείξει το πρόσωπό της, συνομιλήσαμε με τον Αντιπύραρχο Βασίλη Κοκορομύτη, ο οποίος μοιράζεται τις ιστορίες του από το Πυροσβεστικό Σώμα, την μάχη του απέναντι σε δύσκολες καταστάσεις και συνθήκες και το πως τα παραπάνω έχουν επηρεάσει διαχρονικά την καλλιτεχνική του υπόσταση.
Πλησιάζοντας στο τέλος της αντιπυρικής περιόδου (31 Οκτωβρίου) και με τα πρωτοβρόχια να έχουν κάνει αισθητή την παρουσία τους, είναι λογικό ο νους μας να ανατρέχει στο αντίκτυπο που μπορεί να έχει μια φυσική καταστροφή, όπως μια πλημμύρα ή, ακόμα πιο έντονα, μια πυρκαγιά. Το τοπίο που αφήνουν στο διάβα τους, παραμένει ανεξίτηλο στην μνήμη όσων επλήγησαν από αυτές και αφυπνίζει όλους εμάς τους υπόλοιπους για τις επιπτώσεις που μπορεί να έχει στον άνθρωπο αλλά και στον πλανήτη μας. Ζούμε άλλωστε σε μια εποχή όπου η κλιματική αλλαγή και όχι μόνο, μας οδηγεί στο να υιοθετήσουμε διαφορετικές συνήθειες στην καθημερινότητά μας.
Αυτοί που καλούνται όμως άμεσα να αναχαιτίσουν την ξέφρενη πορεία μιας φωτιάς προστατεύοντας σε προτεραιότητα την ανθρώπινη ζωή και την περιουσία των πολιτών είναι οι πυροσβέστες. Επίσης, βλέπουν από πρώτο χέρι τις καταστροφικές συνέπειές που έχει ένα τέτοιο φαινόμενο στο οικοσύστημά μας.
Ο Αντιπύραρχος Βασίλης Κοκορομύτης είναι ένας από αυτούς. Εργάζεται στο Πυροσβεστικό Σώμα εδώ και 25 έτη, ενώ τα τελευταία χρόνια υπηρετεί στην Υπηρεσία Εναερίων Μέσων ως μέλος πληρώματος σε όλες τις αποστολές των ελικοπτέρων του Πυροσβεστικού Σώματος. Ειδικότερα, κατά την αντιπυρική περίοδο, ρόλος του είναι ο εναέριος συντονισμός των εναέριων μέσων σε μια πυρκαγιά.
Μέσα από τον ρόλο και τα καθήκοντά του, όχι μόνο έχει βρεθεί πολυάριθμες φορές σε επικίνδυνες και επισφαλείς καταστάσεις, αλλά με τον καιρό έχει και μια πανοραμική άποψη του εκάστοτε «πεδίου μάχης». Είναι φυσικό τέτοιες στιγμές να τον «αγγίζουν» με έναν τρόπο ιδιαίτερο, ειδικότερα αν λάβουμε υπόψη την ιδιότητά του και την καλλιτεχνική του υπόσταση. Η τελευταία διαμορφώνεται από τα νιάτα του μέσα από στίχους, ξυλόγλυπτες συνθέσεις, ραδιοφωνικές εκπομπές, και άλλα περιστασιακά καλλιτεχνικά δρώμενα με τα οποία καταπιάνεται στον ελεύθερο χρόνο του ερασιτεχνικά. Το ερώτημα είναι που βρίσκει χρόνο λαμβάνοντας υπόψη την οικογενειακή του κατάσταση ως πολύτεκνος πατέρας πέντε τέκνων.
Οι ιστορίες που έχει να πει ο Βασίλης από όλα αυτά τα χρόνια; Αρκετές. Όμως επέλεξε να μοιραστεί κάποιες από αυτές που συγκλονίζουν, ευαισθητοποιούν και, γιατί όχι, εμπνέουν.
«Δεν σφίγγει λιγότερο η καρδιά σου αντικρίζοντας καμένα ζώα και πτηνά»
Τα τελευταία 23 χρόνια το Πυροσβεστικό Σώμα έχει αναλάβει πέραν των άλλων αρμοδιοτήτων του και τη δασοπυρόσβεση. Όλοι οι πυροσβέστες έχουν βρεθεί σε ακραίες καταστάσεις, επικίνδυνα φαινόμενα που πρέπει να ανταποκριθούν, πλημμύρες ,πυρκαγιές ,τροχαία, σεισμούς κλπ. Όλοι εμείς, έχουμε βρεθεί σε στιγμές πέραν του επαγγέλματος, στιγμές που λυγάς, αλλά βαστάς. Συγκινητικές ιστορίες από κάθε άποψη. Δεν είναι εύκολο να απεγκλωβίζεις σε τροχαίο τον αδερφό σου, να βγάζεις από τα συντρίμμια το ανήψι σου στο σεισμό της Αθήνας το ’99 ή να μαθαίνεις και χειρότερα να βλέπεις συναδέλφους να «πέφτουν» την ώρα του καθήκοντος. Αυτά που σου λέω έχουν συμβεί δεν τα φαντάστηκα. Δεν σφίγγει λιγότερο η καρδιά σου αντικρίζοντας καμένα ζώα και πτηνά, να χάνεται η χλωρίδα κι η πανίδα από τις πυρκαγιές. Όποιον πυροσβέστη ρωτήσεις έχει να σου πει κάποια προσωπική ιστορία, κάποιο βίωμα.
Η αδιάκοπη αναζήτηση του αετού
Τα τελευταία χρόνια, κατά την αντιπυρική περίοδο, με το πλήρωμα του συντονιστικού ελικοπτέρου, επιχειρώ ως εναέριος συντονιστής εναερίων μέσων στις πυρκαγιές. Ψηλά μεν εκεί δε. Όπως καταλαβαίνεις, μαζί με το υπόλοιπο ιπτάμενο προσωπικό βρισκόμαστε σε όλες τις μεγάλες πυρκαγιές.
Ειδικά κατά τη φετινή περίοδο αυτές ξεκίνησαν πολύ νωρίς. Πρώτη και μεγάλη το Μάιο. Ξεκίνησε νύχτα κοντά στο Σχίνο φτάνοντας στο Αλεποχώρι. Απ’ τη πρώτη στιγμή παλεύαμε με όλα τα μέσα, επίγεια και εναέρια… Canadair, Pezetel, Chinook, τα δικά μας Super Puma με τον κάδο. Έπρεπε να φέρουμε εις πέρας μια πολύ δύσκολη αποστολή. Θυμάμαι όμως κάτι χαρακτηριστικό.
Τις τελευταίες μέρες της πυρκαγιάς, όταν κόπασαν οι μεγάλες φλόγες και οι καπνοί, σβήναμε διάφορα spot όπως τα λέμε εμείς, σε σημεία μη προσβάσιμα από πεζοπόρα ή οχήματα, που ακόμα και από τα εναέρια μέσα η κατάσβεσή τους είναι πολύ δύσκολη.
Συγκεκριμένα τις δύο τελευταίες μέρες χαμηλά από την κεραία στα Γεράνεια έβλεπα έναν αετό να γυρίζει αδιάκοπα στο ίδιο σημείο ψάχνοντας τη φωλιά του. Μου έκανε τρομερή εντύπωση η επιμονή του να επιστρέφει στο ίδιο σημείο, αδιαφορώντας για την παρουσία του ελικοπτέρου και βέβαια χαριτολογώντας μας παράβγαινε στην πτήση, έμπαινε στο ίχνος μας βουτούσε χαμηλά κι έβγαινε. Ρωτώντας και διαβάζοντας, η περίοδος αυτή είναι που το νεοσσό του μεγαλώνει, μαθαίνει να πετά και να τρέφεται. Δυστυχώς το πιθανότερο είναι η φωλιά να είχε καταστραφεί, το νεοσσό να μην είχε γλιτώσει, αλλά ο αετός εκεί. Όπως και εμείς.
Το τηλεφώνημα, το μήνυμα και οι στίχοι της Μαρίζας Κωχ
Με την πάροδο των ημερών ήρθε στο μυαλό η περσινή φωτιά στην Μάνη. Είχαμε πάει εκεί, και για τρεις μέρες συντονίζαμε όλα τα εναέρια μέσα, προκειμένου να καταφέρουμε να κοπάσουμε αυτόν τον τεράστιο όγκο πυρκαγιάς.
Το ελικόπτερο πετούσε στην φωτιά και στην διαδρομή για ανεφοδιασμό προς το αεροδρόμιο της Καλαμάτας, περνούσαμε πάνω από την Καρδαμύλη. Σαν ταινία μικρού μήκους, το θυμάμαι και ανατριχιάζω. Αργά το πρώτο βράδυ, στο σχεδιασμό για την επόμενη μέρα, χτυπάει επανειλημμένα το τηλέφωνό μου. Στην άλλη γραμμή η Μαρίζα Κωχ, η οποία τα καλοκαίρια παραθερίζει στο εξοχικό που διατηρεί εκεί. Μέσα στην αγωνία της για τη φωτιά, τηλεφώνησε για να μου πει με αυτόν τον μοναδικό τρόπο της, ότι για καθέναν από εμάς που πετάμε πάνω απ΄ το κεφάλι της, κάθε φορά που μας βλέπει, κουνά ένα λευκό μαντήλι.
Μαζί με αυτό, μου απήγγειλε κι ένα πεντάστιχο που εμπνεύστηκε από τις πτήσεις των εναερίων μέσων. Μετά την πρώτη μεγάλη φετινή φωτιά στο Αλεποχώρι, σε νεότερη επικοινωνία μας, περιγράφοντάς της, την ιστορία με τον αετό, η ευαισθησία της την προτρέπει να μου αποστείλει ηλεκτρονικά ολόκληρους της στίχους που είχε γράψει το περσινό καλοκαίρι, μαζί με ένα συγκινητικό μήνυμα που εκτός των άλλων, αναφέρει:
«Σου στέλνω της ανήσυχους στίχους μου από το περσινή φωτιά στη Μάνη. Είχα πάθει αυχενικό να ψάχνω στον ουρανό το κόκκινο ελικόπτερο που ήσουν μέσα. Μέρα νύχτα προσευχόμουν στη θάλασσα να μη σηκώσει κύμα για να μπορούν τα ελικοφόρα να βουτάν και να σηκώνονται. Στα αλήθεια σαν να είχαν ανθρώπινη νοημοσύνη και αυτά, και της ήταν από σίδερο. Ευλογημένα να είναι τα παιδιά που πιλοτάρουν και χαρίζουν ελπίδα σε ανθρώπους και την ίδια τη φύση».
«ΚΟΚΚΙΝΗ ΝΥΧΤΑ ΣΤΟ 199»
Πίσω απ’ το πράσινο βουνό, κόκκινη η νύχτα
Εκεί λαμπάδιασαν τα δέντρα και η ζωή
Στο φως της μέρας θα ‘ρθει πάλι η βοήθεια
Για ό,τι σώθηκε μες στις οπές της γης.
Πετούν βαριά και χαμηλά τα ελικοφόρα
Όλη τη μέρα οργώνουνε τον ουρανό
Ρουφούν τη θάλασσα και κυνηγούν την ώρα
Πριν πέσει ο ήλιος πίσω απ’ το βουνό
Να αναχαιτίσουνε της πυρκαγιάς τη φόρα.
Τρελός αέρας στροβιλίζει τη φωτιά
Που ροβολάει απ’ τα φαράγγια αγριεμένη
Με μια ταχύτητα σαν αστραπή του νου
Αρπάζεται απ’ τα δέντρα κι ανεβαίνει.
Δώσε τους στίχους στα παιδιά σου να βάλουν μουσική, να το τραγουδήσουν όλοι μαζί!
Σας αγαπώ όλους,
«Όλη η προσπάθεια πάει χαμένη»;
Υπηρετώ 25 χρόνια στο Σώμα, αλλά το φετινό καλοκαίρι δεν ξέρεις αν θα ξαναυπάρξει. Μπορεί και να είναι η αρχή για χειρότερα. Κανείς δεν ξέρει. Κλιματική κρίση, ξηρασία, σχετική υγρασία κάτω από 10% και τόσα άλλα έχουν αναφερθεί από τους επιστήμονες και όχι μόνο. Οι συνθήκες ήταν πολύ δύσκολες. Οι πυρκαγιές ήταν συνεχόμενες, ακατάπαυστες. Θα μου πεις πρώτη φορά συμβαίνει; Με αυτή την συχνότητα και ένταση σε μικρό χρονικό διάστημα και να κρατούν πολύ χρόνο ναι. Η ανάκληση αδειών αναπόφευκτη. Οι πυροσβέστες ήταν όλοι εκεί.
Όλοι υπερέβαλαν εαυτόν, πηγαίναμε από τη μία φωτιά στην άλλη. Αίγιο, Ρόδο, Αρχαία Ολυμπία, Βαρυμπόμπη, Εύβοια, Ανάβυσσος, ξεκίνησαν και τα Βίλια χαμός και πόσες μικροφωτιές ενδιάμεσα. Πραγματικός πόλεμος. Κάποια στιγμή, σε μια φωτιά, σκεφτήκαμε ότι θα την ελέγξουμε. Φεύγουμε με το ελικόπτερο για ανεφοδιασμό. Επιβίβαση, εκκίνηση, απογείωση, επιστροφή στο σημείο της πυρκαγιάς. Είδαμε το «μανιτάρι»…. Σκέφτομαι, «νέα αναζωπύρωση». Εκεί σφίγγεσαι και αναρωτιέσαι: «τι γίνεται; δε θα μαζευτεί τελικά;» Μέσα σου σκέφτεσαι: «όλη η προσπάθεια πάει χαμένη»; Όχι, παραμένεις να φέρεις την αποστολή εις πέρας. Το τι είδαν τα μάτια του κάθε πυροσβέστη, μπορεί να γραφτούν σειρές, να ειπωθούν εκατοντάδες ιστορίες.
Ξεχείλισαν σκέψεις που μετουσιώθηκαν σε λέξεις…
Συλλογιζόμενος τη φετινή κατάσταση και παλαιότερες μεγάλες φωτιές π.χ. αυτή του Αγίου Όρους πριν μερικά χρόνια, αναπόφευκτα μέσα σου δημιουργούνται έντονα συναισθήματα που εκφράζονται διαφορετικά στον κάθε άνθρωπο. Για την ιστορία, ο μικρότερος αδελφός μου είναι στο Όρος μοναχός και μου έλεγε πως αν δε βρέξει, αυτή η πυρκαγιά δε σβήνει. Συνάδελφοι που βρέθηκαν εκεί είπαν το ίδιο. Έβρεξε τελικά και βοήθησε να πέσει το πυροθερμικό φορτίο δίνοντας τη δυνατότητα στις δυνάμεις να επιχειρήσουν πιο αποτελεσματικά.
Βλέποντας και φέτος η κατάσταση να είναι πραγματικά πολύ δύσκολη ένα ζεστό βράδυ του Αυγούστου αργά μετά τα μεσάνυχτα, χωρίς πλήρη ύπνο πολλές μέρες, ταλαιπωρημένος, με την υπερένταση αυτή που δημιουργεί η φορτισμένη ατμόσφαιρα, ξεχείλισαν σκέψεις που μετουσιώθηκαν σε λέξεις και αποτυπώθηκαν σε χαρτί ως στίχοι…
«ΒΡΟΧΗ ΔΕΝ ΕΙΜΑΙ»
Σειρήνες ουρλιαχτά στη μάχη
Αέρας καυτός λυσσομανά
Σε στρόβιλο μ’ άδειο στομάχι
Και ο ασύρματος φωτιά.
Αμείλικτη να τρως σε βλέπω
Από ψηλά κάθε αυγή
Βροχή δεν είμαι για να βρέχω
Πως να γλιτώσω αυτή τη γη.
Εκεί ετάχθη στις επάλξεις
Ο φόβος στα χείλη προσευχή
Ότι αγαπάς για να το αλλάξεις
Θα σε στοιχειώνει μια ζωή.
Τριγύρω σου γυρνώ και τρέχω
Μα καίει το διάβα σου ότι βρει
Βροχή δεν είμαι για να βρέχω
Κάθε φορά που είμαι εκεί.
Καμιά φορά δεν είναι ίδια
Η πυρκαγιά είναι πυρκαγιά
Θα αφήνει πάντα αποκαΐδια
Στάχτη στα μάτια στη καρδιά.
Κλείνοντας, το πιο συγκινητικό από όσα ανέφερα, είναι ότι ευαισθητοποιήθηκε πολύς κόσμος, υπήρξε τρομερή ανταπόκριση από εθελοντές και πολίτες που βρέθηκαν στην πρώτη γραμμή να βοηθήσουν, να παρέχουν φάρμακα, φαγητό, νερό, και πόσα άλλα, το έβλεπες, υπήρχε η ίδια αγωνία στα μάτια τους με τη δική σου.
Οι φωτογραφίες παραχωρήθηκαν από τον Βασίλη Κοκορομύτη.
Πηγη:calendart.gr
