Οι πυρκαγιές συναντώνται συχνότερα στην Ελλάδα σε σχέση με άλλα είδη φυσικών καταστροφών, ενώ ανιχνεύεται κάποια ανοδική πορεία όσο περνούν τα χρόνια, γεγονός που βρίσκεται σε άμεση σύνδεση με τα έντονα φαινόμενα ξηρασίας.
Για την παρακολούθηση των πυρκαγιών η Επιχειρησιακή μονάδα BEYOND του ΙΑΑΔΕΤ/ΕΑΑ έχει αναπτύξει το βραβευμένο σύστημα υπηρεσιών FireHUB, το οποίο αποτελεί ένα μοναδικό εργαλείο στα χέρια της πολιτείας και παρέχεται ελεύθερα στο Επιχειρησιακό Κέντρο της Πυροσβεστικής Υπηρεσίας.
Προσφέρει τέσσερις πρωτότυπες βασικές υπηρεσίες: (1) την έγκαιρη ανίχνευση πυρκαγιών σε όλο τον ελλαδικό χώρο, (2) τη συνεχή παρακολούθηση της εξέλιξης των πύρινων μετώπων κάθε 5 λεπτά της ώρας σε χωρική ανάλυση 500 μ., (3) τη μοντελοποίηση και πρόγνωση της διασποράς του καπνού και (4) την οριοθέτηση των καμένων εκτάσεων μετά την καταστροφή με αποτίμηση των ζημιών σε υποδομές, περιουσίες πολιτών και στο φυσικό περιβάλλον.
Επιπλέον από το καλοκαίρι του 2020 λειτουργεί πιλοτικά στο BEYOND μία πέμπτη (5) υπηρεσία που προσφέρει ημερήσιες προβλέψεις ρίσκου πυρκαγιάς.
Η Πυρκαγιά στην Βαρυμπόμπη στις 3 Αυγούστου 2021 όπως καταγράφηκε στο FireHUB
Diachronic Burned Scar Mapping: Διαχρονική Χαρτογράφηση των καμένων εκτάσεων
Επιπροσθέτως μέσω της Υπηρεσίας Diachronic Burned Scar Mapping διατίθενται οι δασικές πυρκαγιές που έχουν συμβεί στον Ελλαδικό χώρο από το 1984 έως και σήμερα. Η χαρτογράφηση βασίζεται σε δορυφορικές εικόνες υψηλής χωρικής ανάλυσης (USGS Landsat TM, SPOT XS, IKONOS, FORMOSAT και Sentinel-2/3) και τα πολύγωνα ομαδοποιούνται σύμφωνα με το έτος του γεγονότος ή της συχνότητας εμφάνισης δασικών πυρκαγιών στην περιοχή.
Ιστορικό πυρκαγιών στην Αττική και οπτικοποίηση με βάση το έτος (FireHUB)
Ιστορικό πυρκαγιών στην Αττική και οπτικοποίηση με βάση τη συχνότητα εμφάνισης (FireHUB)
FFIS: Υπηρεσία ταχείας δορυφορικής ανίχνευσης ενεργών εστιών φωτιάς
Η πλατφόρμα Forest Fire Information System (FFIS) παρέχει μία σειρά προϊόντων ταχείας δορυφορικής ανίχνευσης των ενεργών εστιών φωτιάς αλλά και αποτίμησης – χαρτογράφησης των καμένων εκτάσεων σε Κεντρική και Νότια Ευρώπη, Βόρεια Αφρική, Μέση Ανατολή και Μαύρη θάλασσα. Η υπηρεσία είναι διαθέσιμη σε 24ωρη βάση, 365 μέρες το χρόνο. Το κέντρο λαμβάνει καθημερινά δεδομένα από τους δορυφόρους NOAA και NPP στον επίγειο σταθμό λήψης δορυφορικών δεδομένων που βρίσκεται στις εγκαταστάσεις της Επιχειρησιακής μονάδας BEYOND του ΙΑΑΔΕΤ/ΕΑΑ στην Πεντέλη. Στη συνέχεια πολύπλοκες αλυσίδες επεξεργασίας υψηλού επιπέδου, παράγουν προϊόντα των ενεργών εστιών και των καμένων εκτάσεων, τα οποία δημοσιεύονται στην πλατφόρμα FFIS μέσω τεχνολογιών WebGIS και γίνονται διαθέσιμα στους χρήστες. Στην πλατφόρμα FFIS δίνεται η δυνατότητα στον χρήστη να επιλέξει το προϊόν (ενεργές εστίες,καμένες εκτάσεις) που επιθυμεί να απεικονιστεί στον χάρτη καθώς και το χρονικό διάστημα που τον ενδιαφέρει. Τα επίπεδα οπτικοποιούνται σύμφωνα με τη χρονική απόσταση από την ημερομηνία που ξέσπασε η εκάστοτε πυρκαγιά και παρέχονται εποχικά στατιστικά σε μορφή γραφημάτων των ετήσιων καμένων εκτάσεων για κάθε χώρα, όπως έχουν καταγραφεί από το CORINE Land Cover από το 2018. http://ffis.beyond-eocenter.eu/
Το σύστημα FFIS δίνει τη δυνατότητα καθημερινής παρακολούθησης των ενεργών εστιών πυρκαγιάς και πρώτων εκτιμήσεων καμένων εκτάσεων. Στις εικόνες φαίνονται οι ενεργές εστίες στην πυρκαγιά της Εύβοιας σε διαφορετικές χρονικές στιγμές.
Smoke Dispersion: Υπηρεσία πρόγνωσης διασποράς καπνού
Μια πυρκαγιά μπορεί να έχει σοβαρές επιπτώσεις στην ευρύτερη περιοχή από τη στιγμή έναυσης, λόγω της μεταφοράς σωματιδίων καπνού. Κάποιοι από τους παράγοντες που καθορίζουν τα νέφη καπνού είναι τα μοτίβα ανέμου, η ποιότητα της ατμόσφαιρας, η διάρκεια και η σοβαρότητα της πυρκαγιάς. Η πρόβλεψη της διασποράς του καπνού παρέχεται μέσω από το συνδυασμό δορυφορικών δεδομένων , μετεωρολογικών προσομοιώσεων και αριθμητικών μοντέλων διασποράς.
Διασπορά καπνού στις 3 Αυγούστου 2021. Πυρκαγιές σε Γρεβενά, Εύβοια, Βαρυμπόμπη, Ανατολική Μάνη
Χαρτογράφηση & αποτίμηση καμένων εκτάσεων με εικόνες υψηλής ανάλυσης (Sentinel-2)
Εντός διαστήματος 5 ημερών από την έναρξη του κάθε γεγονότος πυρκαγιάς πραγματοποιείται λεπτομερής αποτίμηση της καμένης έκτασης με την αξιοποίηση δορυφορικής εικόνας Sentinel-2, σε υψηλή χωρική ανάλυση 10 m. Σε συνδυασμό με δορυφορική εικόνα που έχει ληφθεί πριν από το συμβάν, υπολογίζεται ο διαφορικός δείκτης βλάστησης dNBR, που αναδεικνύει τις μεταβολές λόγω πυρκαγιάς που έχουν πραγματοποιηθεί στην περιοχή.
Xαρτογράφηση και αποτίμηση (6165.48 εκτάρια) της καμένης έκτασης του Σχίνου Κορινθίας για τον Μάιο του 2021, έπειτα από επεξεργασία εικόνων υψηλής ανάλυσης Sentinel-2.
Fire Risk Prediction: Υπηρεσία πρόβλεψης ρίσκου πυρκαγιάς
Από το καλοκαίρι του 2020 λειτουργεί πιλοτικά μία νέα πανελλαδική υπηρεσία πρόβλεψης ρίσκου πυρκαγιάς σε επίπεδο επόμενης μέρας. Η Επιχειρησιακή μονάδα BEYOND του ΙΑΑΔΕΤ/ΕΑΑ στοχεύει στη διεύρυνση των υφιστάμενων τεχνικών και στην κάλυψη συγκεκριμένων κενών, δεδομένου ότι οι χάρτες εκτίμησης κινδύνου πυρκαγιάς που υπάρχουν διαθέσιμοι μέχρι σήμερα δίνουν προβλέψεις σε αδρή κλίμακα και λαμβάνουν υπόψιν μόνο μετεωρολογικά δεδομένα. Το BEYOND στοχεύει αφενός στην αύξηση της χαρτογραφικής κλίμακας και της χωρικής ανάλυσης της εκτίμησης κινδύνου, και αφετέρου στην ενσωμάτωση γνώσης προερχόμενης από επιπλέον παράγοντες που συντελούν στο φαινόμενο της πυρκαγιάς σε μια περιοχή, όπως το είδος κάλυψης γης, την ευφλεκτότητα, την υγρασία του εδάφους, την υγεία της βλάστησης και την ιστορικότητα της περιοχής (συχνότητα εμφάνισης πυρκαγιάς). Έχοντας πάντα ως άξονα την επιστημονική έρευνα για την προστασία της ανθρώπινης ζωής και του περιβάλλοντος το BEYOND αναπτύσσει πρωτότυπες τεχνικές Mηχανικής Μάθησης βασισμένες στο ιστορικό αρχείο πυρκαγιών (FireHUB), που διατηρείται από το 1986, σε συνδυασμό με εκτενή μετεωρολογικά και δορυφορικά δεδομένα, διαθέσιμα στην επιστημονική κοινότητα. Τα αρχικά αποτελέσματα από το καλοκαίρι του 2020 αξιολογήθηκαν σε συνδυασμό με τα δελτία συμβάντων της Πυροσβεστικής Υπηρεσίας και αποδείχτηκαν σε πολλές περιπτώσεις ιδιαίτερα ακριβή, αναδεικνύοντας την προστιθέμενη αξία της συγκεκριμένης υπηρεσία σε διαδικασίες διαχείρισης κρίσεων και λήψης αποφάσεων.
Πρόβλεψη ρίσκου πυρκαγιάς για 15/07/2022
Όλες οι υπηρεσίες βρίσκονται διαθέσιμες εδώ: http://beyond-eocenter.eu/index.php/web-services/firehub
