Σε «μύθους και αλήθειες» για την πυρκαγιά που έκαιγε για μέρες στον Εθνικό Δρυμό της Βάλια Κάλντα απαντά με ανακοίνωση της η Ένωση Πτυχιούχων Αξιωματικών Υπαξιωματικών Πυροσβεστικού Σώματος (Ε.Π.Α.Υ.Π.Σ.).
Ο Αντιπύραρχος – Δασολόγος, Κωνσταντίνος Δαλάτσης, μέλος της Ένωσης στην περιοχή της Ηπείρου, ο οποίος μάλιστα συμμετείχε και στην επιχείρηση κατάσβεσης, περιγράφει πως ξεκίνησε η πυρκαγιά, πως εξελίχθηκε αλλά και τι έβλεπαν οι «ειδικοί του Διαδικτύου».
«Η έναρξη της πυρκαγιάς αποδίδεται σε πτώση κεραυνού, ένα φαινόμενο αρκετά συχνό στην εν λόγω περιοχή…
Από τις πληροφορίες των πολιτών, δεν ήταν εφικτό να προσδιορισθεί ακριβώς το σημείο έναρξης της πυρκαγιάς…
Η προσέγγιση στο σημείο από τα πεζοπόρα τμήματα της Πυροσβεστικής Υπηρεσίας έγινε κατόπιν πεζοπορίας αρκετών ωρών, με τις πρώτες δυνάμεις να φτάνουν στο σημείο αργά το βράδυ οπότε και προσπάθησαν, κάτω από αντίξοες συνθήκες και με κίνδυνο της σωματικής τους ακεραιότητας, να ελέγξουν την πυρκαγιά, η οποία όμως είχε ήδη λάβει διαστάσεις και είχε επεκταθεί σε μία έκταση 4 στρεμμάτων με διάσπαρτες εστίες».
Ο μεγαλύτερος αντίπαλος των πυροσβεστών δεν ήταν οι δυνατοί άνεμοι, όπως συνήθως, αλλά το γεγονός ότι «η πυρκαγιά λόγω των πολύ μεγάλων κλίσεων του εδάφους μεταδόθηκε από φλεγόμενα κομμάτια κατακείμενων ξερών κορμών και κουκουνάρια, τα οποία κατρακυλούσαν προς τα κάτω», επισημαίνει ο Αντιπύραρχος – Δασολόγος.
Στην επιχείρηση κατάσβεσης πήραν μέρος και εναέρια μέσα αλλά όπως εξηγεί ο αξιωματικός του Πυροσβεστικού Σώματος «οι επιχειρήσεις από αέρος σε περιοχές με πολύ μεγάλες κλίσεις εδάφους έχουν ένα σημαντικό μειονέκτημα, καθώς η ρίψη νερού από μεγάλο ύψος έχει ως αποτέλεσμα πολλές φορές να μετακινούνται κομμάτια από φλεγόμενους κορμούς και κουκουνάρια, τα οποία κατρακυλούν προς τα κάτω και μεταδίδουν την πυρκαγιά…
Όλες τις επόμενες ημέρες απλώς γίνονταν προσπάθειες σταθεροποίησης των κατακείμενων και ιστάμενων φλεγόμενων κορμών προκειμένου να μην κατρακυλήσουν προς τα κάτω και μεταδώσουν εκ νέου την πυρκαγιά».
Καθώς οι μέρες περνούσαν και η φωτιά δεν έσβηνε πολλοί έκαναν λόγο για αδιαφορία, χωρίς όμως να έχουν εικόνα από κοντά τι συνέβαινε με αποτέλεσμα να… φαντάζονται διάφορα. «Η μόνη εικόνα που είχαν περιοριζόταν σε καπνούς ορατούς από απόσταση αρκετών χιλιομέτρων χωρίς να γνωρίζουν ότι αυτοί οι καπνοί προέρχονται από κατακείμενους κορμούς οι οποίοι καίγονται αλλά έχουν εξασφαλισθεί πλήρως για να μην κατρακυλήσουν από τις πυροσβεστικές δυνάμεις με χώμα και με πέτρες μετά από επίπονη και πολύωρη εργασία» επισημαίνει ο αξιωματικός του Πυροσβεστικού Σώματος.
Το ερώτημα όμως που απασχολεί όλους είναι η έκταση του δάσους που κάηκε. Ήταν τόσο μεγάλη και καταστροφική η πυρκαγιά;
«Στον Εθνικό Δρυμό της Βάλια Κάλντα συνολικά κάηκε έκταση περίπου 250 στρεμμάτων και στο μεγαλύτερο μέρος αυτής η πυρκαγιά, έρπουσα, έκαιγε χαμηλή θαμνώδη βλάστηση από κέδρα και πυξάρια και σημεία με αναγέννηση Μαύρης Πεύκης, ενώ σε ελάχιστα σημεία έγινε επικόρυφη και έκαψε μερικές δεκάδες δέντρα Μαύρης Πεύκης.
Σε πολλά μάλιστα σημεία στα οποία κάηκε η παρεδάφια βλάστηση δημιουργούνται ευνοϊκές συνθήκες για την βλάστηση των σπόρων του πεύκου και την αναγέννηση της περιοχής. Με την πυρκαγιά τα κουκουνάρια που καίγονται ανοίγουν και απελευθερώνουν τους σπόρους που περιέχουν στο έδαφος.
Το φαινόμενο αυτό παρατηρείται ακόμη πιο έντονο σε δάση με Τραχεία και Χαλέπιο Πεύκη, τα οποία υπάρχουν σε χαμηλότερα υψόμετρα σε όλη την Ελλάδα. Η φυσική αναγέννηση των δασών αυτών, σύμφωνα με επιστημονικές έρευνες και μελέτες, ευνοούνται ιδιαίτερα από την πυρκαγιά με την βασική προϋπόθεση αυτή να γίνεται με συχνότητα πέραν των τριάντα ετών περίπου.
Εάν καίγονται τακτικότερα τότε οδηγούμαστε σε υποβάθμιση του οικοσυστήματος λόγω κυρίως της καταστροφής της φυσικής αναγέννησης και της έκπλυσης του εδάφους.
Δεν είναι τυχαίο το γεγονός ότι τα συγκεκριμένα είδη πεύκης αναφέρονται στην Δασική ορολογία ως «Πυρόφιλα» και αυτό συμβαίνει διότι αυτά τα είδη έχουν προσαρμοστεί εδώ και χιλιάδες χρόνια, ώστε να μπορούν να ανανεώνονται μετά από μία πυρκαγιά» καταλήγει ο κ. Κωνσταντίνος Δαλάτσης, περιφερειακός εκπρόσωπος της ΕΠΑΥΠΣ Ηπείρου.
