Οι άνθρωποι έχουν υποβαθμίσει ή καταστρέψει περίπου τα δύο τρίτα της αρχικής έκτασης των τροπικών δασών στον κόσμο, σύμφωνα με νέα στοιχεία – κρούοντας τον κώδωνα του κινδύνου σχετικά με το ότι ένα βασικό φυσικό απόθεμα ενάντια στην κλιματική αλλαγή εξαφανίζεται με πολύ γρήγορους ρυθμούς.
Η καταστροφή των δασών συμβάλλει επίσης σημαντικά στην αύξηση της θερμοκρασίας του κλίματος, αφού η πυκνή τροπική βλάστηση αντιπροσωπεύει τη μεγαλύτερη ζώνη απορρόφησης άνθρακα.
Η υλοτομία και η εκμετάλλευση της γης, κυρίως για τη γεωργία, έχουν εξαλείψει το 34% των αρχικών τροπικών δασών στον κόσμο ενώ υποβαθμίζουν το 30%, αφήνοντάς τα πιο ευάλωτα σε πυρκαγιές και μελλοντικές καταστροφές, σύμφωνα με ανάλυση του μη κερδοσκοπικού ιδρύματος Rainforest, στην Νορβηγία.
Περισσότερες από τις μισές καταστροφές από το 2002 σημειώθηκαν στον Αμαζόνιο της Νότιας Αμερικής και στα όρια των τροπικών δασών.
«Με την καταστροφή όλο και περισσοτέρων τροπικών δασών, υπάρχουν και περισσότερες μεταβολές στο κλίμα, γεγονός που με τη σειρά του καθιστά πιο δύσκολη την επιβίωση των υπόλοιπων δασών», δήλωσε ο συγγραφέας της έκθεσης Άντερς Κρόγκ, ερευνητής τροπικών δασών.
«Είναι ένας τρομακτικός κύκλος», είπε ο Κρογκ. «Το σύνολο που χάθηκε μεταξύ του 2002 και του 2019 ήταν μεγαλύτερο από την έκταση της Γαλλίας», προσθέτει.
Το ποσοστό απώλειας το 2019 αντιστοιχούσε περίπου στο ετήσιο επίπεδο καταστροφής τα τελευταία 20 χρόνια, με δάση στο μέγεθος ενός γηπέδου ποδοσφαίρου να εξαφανίζονται κάθε 6 δευτερόλεπτα, σύμφωνα με πρόσφατη έκθεση του Παγκόσμιου Ινστιτούτου Πόρων.
Ο Αμαζόνιος της Βραζιλίας δέχθηκε έντονες πιέσεις τις τελευταίες δεκαετίες, καθώς μια «έκρηξη» στον αγροτική τομέα οδήγησε τους αγρότες και τους κερδοσκόπους της γης να καίνε την γη για παραγωγή σόγιας, βόειου κρέατος και για άλλες καλλιέργειες. Αυτή η τάση έχει επιδεινωθεί από το 2019, όταν ο δεξιός πρόεδρος Μπολσονάρο ανέλαβε τα καθήκοντά του και άρχισε να αποδυναμώνει τα μέτρα για την προστασία του περιβάλλοντος.
Αλλά ο Αμαζόνιος αντιπροσωπεύει επίσης την μεγαλύτερη ελπίδα για την διατήρηση του τροπικού δάσους που έχει απομείνει. Ο Αμαζόνιος και τα γειτονικά δάση – το τροπικό δάσος του Ορινόκο και των Άνδεων – αντιπροσωπεύουν το 73,5% των τροπικών δασών που παραμένουν ανέπαφα, σύμφωνα με τον Κρόγκ.
Η νέα αυτή μελέτη «υποστηρίζει ότι η Βραζιλία πρέπει να φροντίσει το δάσος», δήλωσε η Αν Αλενκαρ, γεωγράφος στο Ινστιτούτο Περιβαλλοντικής Έρευνας του Αμαζονίου που δεν συμμετείχε στο έργο. «Η Βραζιλία έχει στο έδαφός της το μεγαλύτερο κομμάτι τροπικού δάσους στον κόσμο και παράλληλα χάνει το περισσότερο.»
Τα νησιά της Νοτιοανατολικής Ασίας, τα οποία ανήκουν κυρίως στην Ινδονησία, κατατάσσονται συλλογικά στη δεύτερη θέση για την καταστροφή των δασών τους από το 2002, με πολλά από αυτά τα δάση να καίγονται για να αναπτυχθούν φυτείες φοινικέλαιου.
Η Κεντρική Αφρική κατατάσσεται τρίτη, με τις περισσότερες καταστροφές να επικεντρώνονται γύρω από τη περιοχή του ποταμού Κονγκό, λόγω της παραδοσιακής και εμπορικής γεωργίας καθώς και της υλοτομίας.
Τα δάση που ορίστηκαν στην έκθεση ως υποβαθμισμένα, είτε είχαν καταστραφεί εν μέρει είτε καταστράφηκαν και έκτοτε αντικαταστάθηκαν από τη δευτερογενή ανάπτυξη των δασών, δήλωσε το ίδρυμα Rainforest.
Ο ορισμός αυτής της έκθεσης για άθικτα δάση μπορεί να είναι υπερβολικά αυστηρός, προειδοποίησε ο Τάσο Αζεβέδο, συντονιστής της πρωτοβουλίας χαρτογράφησης αποψίλωσης MapBiomas της Βραζιλίας . Η ανάλυση μετρά μόνο ανέγγιχτες περιοχές τουλάχιστον 500 τετραγωνικών χιλιομέτρων (193 τετραγωνικά μίλια) ως ανέπαφες, αφήνοντας μικρότερες περιοχές εκτός της μέτρησης, οι οποίες μπορούν να συνυπολογιστούνε στην παγκόσμια ανέγγιχτη δασική κάλυψη, λέει.
Ο Κρογκ εξήγησε ότι αυτός ο περιορισμός επιλέχθηκε επειδή μικρότερες εκτάσεις κινδυνεύουν από το «φαινόμενο των άκρων», δηλαδή περιοχές όπου τα δέντρα «πεθαίνουν» γρηγορότερα και η βιοποικιλότητα είναι πιο δύσκολο να διατηρηθεί κοντά στην άκρη του δάσους. Ένα δάσος που εκτείνεται σε 500 τετραγωνικά χιλιόμετρα μπορεί να διατηρήσει πλήρως το οικοσύστημα του, λέει ο ίδιος.
Πηγή: Reuters
