Πυροσβεστική: Ημερίδα για τον απολογισμό της αντιπυρικής περιόδου έτους 2021

Ημερίδα για τον απολογισμό της αντιπυρικής περιόδου έτους 2021 πραγματοποιήθηκε υπό τον Υφυπουργό Κλιματικής Κρίσης και Πολιτικής Προστασίας Ευάγγελο Τουρνά, παρουσία του Αρχηγού Π.Σ. Αντιστράτηγου Στέφανου Κολοκούρη και σύσσωμης της ηγεσίας του Πυροσβεστικού Σώματος, καθώς και των συναρμόδιων φορέων για την αντιμετώπιση των καταστροφών, στις εγκαταστάσεις του Υπουργείου Κλιματικής Κρίσης και Πολιτικής Προστασίας στο Μαρούσι Αττικής.

Κατά την έναρξη της ημερίδας, ο Αρχηγός του Πυροσβεστικού Σώματος, Αντιστράτηγος Στέφανος Κολοκούρης, απεύθυνε σύντομο χαιρετισμό, όπου μεταξύ άλλων τόνισε: «… έχει καθιερωθεί κάθε χρόνο, αυτή την περίοδο, το Πυροσβεστικό Σώμα να πραγματοποιεί αποτίμηση της αντιπυρικής περιόδου. Πρόκειται για μια ανοιχτή διαδικασία αξιολόγησης των πεπραγμένων του Πυροσβεστικού Σώματος, που δεν έχει μόνο το χαρακτήρα απολογισμού του αντιπυρικού έργου, αλλά και την προοπτική να ενσωματωθεί στο εκπαιδευτικό πρόγραμμα του Πυροσβεστικού Σώματος η εμπειρία και η γνώση που αποκτήθηκε στα πεδία των επιχειρήσεων. Απώτερος στόχος είναι ασφαλώς, η καλύτερη προετοιμασία για την επόμενη χρονιά.

Οι Αξιωματικοί του Πυροσβεστικού Σώματος θα αποτυπώσουν επακριβώς τα πεπραγμένα της φετινής αντιπυρικής περιόδου σε σχέση με διάφορες παραμέτρους. Τόσο ως προς τον αριθμό και τη δριμύτητα, την ένταση και την έκταση των πυρκαγιών με λεπτομερή αναφορά στο σύνολο των καμένων εκτάσεων, όσο και ως προς τις ιδιαίτερες κλιματολογικές συνθήκες που επικράτησαν. Ξεχωριστή αναφορά θα γίνει επίσης στο προανακριτικό έργο. Τέλος, μνεία θα γίνει στο ιδιαίτερο περιβάλλον διαχείρισης των δασικών πυρκαγιών στη χώρα μας και διεθνώς, στη βάση πλέον της κλιματικής αλλαγής και των συνεπειών αυτής.

Θέλω να σταθώ σε κάποια σημεία που αφενός διαφοροποιούν τη φετινή αντιπυρική περίοδο από τις προηγούμενες και αφετέρου προαναγγέλλουν επερχόμενες αλλαγές στη διαχείριση, όχι μόνο των δασικών πυρκαγιών, αλλά και των λοιπών φυσικών και ανθρωπογενών καταστροφών. Αρχικά, η διαφύλαξη και η προστασία της ανθρώπινης ζωής ήταν και παραμένει ύψιστη προτεραιότητα του Πυροσβεστικού Σώματος. «Καμία ανθρώπινη απώλεια», αυτό θέσαμε ως πρωταρχικό στόχο στην έναρξη της περασμένης αντιπυρικής περιόδου. Φυσικά, σε καμία περίπτωση δεν παραγνωρίζουμε  την αγωνία και τον πόνο των συμπολιτών μας, που είδαν να χάνεται η περιουσία τους από την επέλαση της φωτιάς. Αντιθέτως, κατανοούμε και συμμεριζόμαστε απόλυτα τις αγωνίες τους.

Λαμβάνοντας υπόψη την έκταση των καμένων εκτάσεων και τις επακόλουθες συνέπειες, θα επανεξετάσουμε προσεκτικά τις προσεγγίσεις μας, σε συνδυασμό με τα νέα περιβαλλοντικά δεδομένα και θα βελτιώσουμε τα μέγιστα τις τακτικές αντιμετώπισης των δασικών πυρκαγιών. Τα στοιχεία που θα παρουσιαστούν από τους εισηγητές του Π.Σ., αναδεικνύουν ακριβώς πόσο καθοριστικές είναι οι συνέπειες της κλιματικής αλλαγής, οι οποίες μετέβαλλαν το σκηνικό των πυρκαγιών της φετινής αντιπυρικής περιόδου, χωρίς αυτό να σημαίνει ότι δεν υπάρχει περιθώριο βελτίωσης των προσπαθειών μας στα πεδία των επιχειρήσεων.

Φέτος, η οργάνωση και ο συντονισμός του μηχανισμού υποδοχής και ένταξης στον επιχειρησιακό σχεδιασμό δασοπυρόσβεσης πολυπληθών ευρωπαϊκών αποστολών με επίγεια και εναέρια μέσα ήταν μια εμπειρία πρωτόγνωρη για το ελληνικό Πυροσβεστικό Σώμα αλλά συνάμα πολύ επωφελής. Πέραν της πολύτιμης συνεισφοράς τους στην αντιμετώπιση των δασικών πυρκαγιών στην Εύβοια, στην Πελοπόννησο και στην Αττική, ανέδειξε ότι η διαχείριση μεγάλων συμβάντων δασικών πυρκαγιών χρειάζεται την ύπαρξη ενός ισχυρού Ευρωπαϊκού Μηχανισμού Πολιτικής Προστασίας άμεσης επέμβασης και συνδρομής στα κράτη μέλη της Ε.Ε. Επίσης αναδείχθηκε ότι η ανταλλαγή τεχνογνωσίας, βέλτιστων πρακτικών και μεθοδολογίας δράσης, στο πεδίο των επιχειρήσεων δασοπυρόσβεσης είναι πρωταρχικής σημασίας.

Ένα ακόμα σημείο στο οποίο θέλω να σταθώ είναι ότι: αιχμή του δόρατος του Πυροσβεστικού Σώματος στην αντιμετώπιση μεγάλων δασικών πυρκαγιών αλλά και των υπόλοιπων  περιστατικών που καλείται να επέμβει το Πυροσβεστικό Σώμα ΚΑΘΟΛΗ ΤΗ ΔΙΑΡΚΕΙΑ ΤΟΥ ΕΤΟΥΣ, αποτελεί ο Έλληνας Πυροσβέστης και η υπεράνθρωπη προσπάθεια που καταβάλλει. Ο εξοπλισμός και οι τελευταίες τεχνολογίες σε συνδυασμό με την υψηλού επιπέδου εκπαίδευση, κατάρτιση και επιμόρφωση του πυροσβεστικού προσωπικού θα συνεισφέρουν τα μέγιστα σε αυτή την προσπάθεια του. Για το λόγο αυτό, βρίσκεται σε εξέλιξη ένα μεγάλο πρόγραμμα εκσυγχρονισμού και ενίσχυσης του Π.Σ. με εξοπλισμό και μέσα, ενώ παράλληλα οργανώνονται και υλοποιούνται προγράμματα διαρκούς εκπαίδευσης των πυροσβεστών σε όλη την επικράτεια.

Οι πυρκαγιές του φετινού καλοκαιριού, εκτός των ανωτέρω, ανέδειξαν ακόμη περισσότερο δύο τάσεις: Τη σημασία της συνεισφοράς της κοινωνίας των πολιτών και των εθελοντικών οργανώσεων στην πρόληψη και στην αντιμετώπιση καταστροφών, καθώς και τη συμβολή της ιδιωτικής πρωτοβουλίας στην υποστήριξη των πληγέντων από φυσικές καταστροφές, μέσω του θεσμού των Δωρεών.  Αυτή τη στιγμή η ιδιωτική πρωτοβουλία, όπως αυτή εκφράζεται μέσα από χορηγίες επιχειρήσεων, φορέων και ιδρυμάτων μη κερδοσκοπικού χαρακτήρα στην Ελλάδα και στο εξωτερικό, αποτελεί σημαντικό πυλώνα υποστήριξης των δράσεων του Πυροσβεστικού Σώματος.

Οι φετινές πυρκαγιές επιβεβαίωσαν την υψηλού επιπέδου συνεργασία του Πυροσβεστικού Σώματος με τις Ένοπλες Δυνάμεις της χώρας και τα Σώματα Ασφαλείας, γεγονός που αποτυπώνεται όχι μόνο στο πεδίο των επιχειρήσεων αλλά και στην εμπέδωση και ενίσχυση της διακλαδικότητας και της διαλειτουργικότητας.

Η μαχητικότητα, το φιλότιμο, η αυταπάρνηση και η αυτοθυσία εξακολουθούν να αποτελούν κύρια χαρακτηριστικά του Έλληνα πυροσβέστη, ο οποίος 24 ώρες το 24ωρο, 365 μέρες το χρόνο προσφέρει υπηρεσίες σε πραγματικά αντίξοες συνθήκες.

Κλείνοντας την τοποθέτησή μου, αισθάνομαι την ανάγκη να ευχαριστήσω όλους εκείνους που συνέδραμαν φέτος στη μάχη με τις δασικές πυρκαγιές. Όλες τις ξένες χώρες που συνέδραμαν. Τις Ένοπλες Δυνάμεις και τα Σώματα Ασφαλείας. Τους χειριστές των εναερίων μέσων που επιχείρησαν. Το προσωπικό από τα συναρμόδια Υπουργεία, τη Γ.Γ.Π.Π., την Τοπική Αυτοδιοίκηση. Τους εθελοντές πυροσβέστες. Τις εθελοντικές οργανώσεις. Τους πολίτες που ήταν κοντά στον πυροσβέστη για να του προσφέρουν ένα μπουκάλι νερό εμψυχώνοντάς τον. Και τέλος, πάνω από όλα, τους Συναδέλφους μου Πυροσβέστες για το σκληρό και άνισο αγώνα που έδωσαν στις φετινές δασικές πυρκαγιές…»

Στη συνέχεια, οι Αξιωματικοί του Πυροσβεστικού Σώματος, α) Επιπυραγός Ιωάννης Κουινέλης, Δασοπόνος Msc και Τμηματάρχης Επιχειρήσεων Αεροπυρόσβεσης και Εναέριας Επιτήρησης της Διεύθυνσης Δασοπυρόσβεσης του Αρχηγείου Πυροσβεστικού Σώματος, β) η Αντιπύραρχος Ζησούλα Ντάσιου, Δασολόγος Msc και Αξιωματικός Επιχειρήσεων του ΕΣΚΕΔΙΚ, γ) ο Πύραρχος Αριστοτέλης Παπαδόπουλος, Μετεωρολόγος Msc, Phd και Αξιωματικός Επιχειρήσεων του ΕΣΚΕΔΙΚ καθώς και δ) ο Αρχιπύραρχος Δημοσθένης Ραγκαβάς, Μηχανολόγος Μηχανικός, Διευθυντής της ΔΑΕΕ, παρουσίασαν κατά σειρά, τα στατιστικά αποτελέσματα του συνολικού επιχειρησιακού έργου της αντιπυρικής περιόδου έτους 2021 ως κάτωθι:

Ο Επιπυραγός Ιωάννης Κουινέλης, αναφέρθηκε στη σημασία του επιχειρησιακού περιβάλλοντος μέσα στο οποίο εξελίσσονται οι δασικές πυρκαγιές και το πως επηρεάζεται από την ανθρώπινη παρέμβαση διαμορφώνοντας ανάλογα τους δείκτες τρωτότητας. Τόνισε ότι, η αύξηση της πολυπλοκότητας του επιχειρησιακού περιβάλλοντος για την αντιμετώπιση των δασικών πυρκαγιών είναι ένα τεράστιο επίκαιρο παγκόσμιο πρόβλημα με αυξητική τάση και εντός της Ευρωπαϊκής Ένωσης, που δημιουργεί πιέσεις και διεθνείς προβληματισμούς εξαιτίας της κλιματικής κρίσης, θέτοντας ως αναγκαία ζητήματα την αλληλεπίδραση μεταξύ των κρατών για τη διαμόρφωση κοινών δυνάμεων, πόρων και επιχειρησιακών σχεδίων αλλά και την ιδιαίτερη βαρύτητα που θα πρέπει να δοθεί στην Πρόληψη. Είναι δεδομένο ότι η Νότια Ευρώπη παρουσιάζει υψηλό κίνδυνο πυρκαγιών, συνεπώς και στην Ελληνική Επικράτεια, που συγκαταλέγεται ανάμεσα στις πλέον ευαίσθητες περιοχές του πλανήτη, παρουσιάζεται ο κίνδυνος αυξανόμενος από 0 έως 2,5% κατ’ έτος.

Έκανε αναφορά στο γεγονός ότι, το Πυροσβεστικό Σώμα εξετάζοντας και αναγνωρίζοντας το εξωτερικό του περιβάλλον, αλλά και λαμβάνοντας υπ’ όψη τις διεθνείς τάσεις και προβληματισμούς, προκρίνει δέκα (10) στρατηγικές ενέργειες που αποτελούν οδικό χάρτη στην αποτροπή και τον μετριασμό των σύγχρονων προκλήσεων:

1. Ανάλυση του περιβάλλοντος στο οποίο δημιουργείται ο κίνδυνος και κατανόηση των αιτίων με ισχυρά και ακριβή, ολοκληρωμένα στοιχεία που θα καθοδηγήσουν καλυτέρα τη λήψη αποφάσεων.
2. Ενίσχυση της ακαδημαϊκής και επιστημονικής έρευνας και των διεπαφών της με τους μηχανισμούς αντιμετώπισης.
3. Μείωση της τρωτότητας με εστίαση στις περιοχές μίξης με την εξειδίκευση των απαιτούμενων προληπτικών μέτρων για τους οικισμούς.
4. Ενίσχυση της συνεργασίας σε εθνικό και διεθνές επίπεδο.
5. Αύξηση των πόρων.
6. Υιοθέτηση νέων τακτικών στις επιχειρήσεις.
7. Ενίσχυση της εκπαίδευσης και της συνεκπαίδευσης μεταξύ των φορέων. ανταλλαγή εξειδικευμένης ανά φορέα γνώσης.
8. Πολίτες και κοινωνία – κατανόηση των πραγματικών διαστάσεων του προβλήματος.
9. Επαύξηση των δράσεων των φορέων σε τοπικό και περιφερειακό επίπεδο.
10. Διεύρυνση και ενίσχυση της κλίμακας του σχεδιασμού υπό κοινά πρότυπα και εμβάθυνση  της συνοχής των ενεργειών εφαρμογής τους.

Η Αντιπύραρχος Ζησούλα Ντάσιου, περιέγραψε τα φαινόμενα που δημιούργησαν οι ακραίες πυρκαγιές με πρωτόγνωρες συμπεριφορές σε διάφορες περιοχές της Ελλάδας κατά την αντιπυρική περίοδο έτους 2021, γεγονός που επηρέασε το έργο των φορέων αντιμετώπισής τους, αλλά και την ενεργοποίηση του 112, μέσω του οποίου απεστάλησαν 76 μηνύματα προειδοποίησης για δασικές πυρκαγιές εκ των οποίων 66 για εκκενώσεις οικισμών.

Οι Χάρτες πρόβλεψης κινδύνου πυρκαγιάς στις αρχές Αυγούστου ήταν κατηγορίας 4 και 5 σχεδόν για όλη την Ελλάδα, γεγονός πρωτόγνωρο για τα Ελληνικά δεδομένα που οφειλόταν κυρίως στα δυο κύματα καύσωνα κατά τη διάρκεια του καλοκαιριού και τις πολύ υψηλές θερμοκρασίες ενδιάμεσα, κατεβάζοντας επικίνδυνα την σχετική υγρασία της καύσιμης ύλης κάτω από 10% και δίνοντας 13 ακραίες δασικές πυρκαγιές (mega-fires), οι οποίες έκαψαν συνολικά περίπου 1.148.000 στρέμματα, το 88% της συνολικά καμένης έκτασης. Από αρχές του 2021 μέχρι και τέλος Οκτωβρίου εκδηλώθηκαν 8.728 πυρκαγιές σε όλη την επικράτεια με τις καμένες εκτάσεις να ανέρχονται συνολικά στα 1.301.239 στρέμματα.

Τόνισε ότι, φέτος, « για πρώτη φορά το Εθνικό Συντονιστικό Κέντρο Επιχειρήσεων και Διαχείρισης Κρίσεων του Πυροσβεστικού Σώματος (ΕΣΚΕΔΙΚ) κατάφερε με επιτυχία να συντονίσει και να διαχειριστεί συνολικά 102 εναέρια μέσα, κάνοντας το συγκεκριμένο κέντρο, πρωτοπόρο στην Ευρώπη. Τις επιχειρήσεις δασοπυρόσβεσης ενίσχυσε το Γενικό Επιτελείο Εθνικής Άμυνας διαμέσου των Γενικών Επιτελείων του καθώς και ο Εθνικός Εναέριος Στόλος μας, με την άρτια και αποτελεσματική συνεισφορά των πιλότων και των μηχανικών της Πολεμικής μας Αεροπορίας».

Έκανε αναφορά στο γεγονός ότι, ο Ευρωπαϊκός Μηχανισμός Πολιτικής Προστασίας, για πρώτη φορά στην ιστορία του κινητοποίησε τον μεγαλύτερο αριθμό προσωπικού και μέσων για να βοηθήσει την χώρα μας. Ο συνολικός αριθμός του στόλου μας έφτασε τα 102 εναέρια μέσα, με 12 διαφορετικούς τύπους ελικοπτέρων και 8 διαφορετικούς τύπους αεροπλάνων, ενώ πραγματοποιήθηκαν:

• 748  έξοδοι Αεροσκαφών CL – 415 και CL – 215.
• 349 έξοδοι Αεροσκαφών ΡΕΖΕΤΕL.
• 1.957 έξοδοι Μισθωμένων εναερίων μέσων
• 206 έξοδοι ξένων εναερίων μέσων
• 92 έξοδοι Ελικοπτέρων τύπου «Chinook» του Ελληνικού Στρατού.
• 160 έξοδοι των ιδιόκτητων Ε/Π του Πυροσβεστικού Σώματος.

Οι μεγαλύτερες πυρκαγιές κατά τη φετινή αντιπυρική περίοδο ήταν αυτή της Εύβοιας με 511.854 στρέμματα, όπου και επιχείρησε ο μεγαλύτερος αριθμός εναερίων μέσων με τον μεγαλύτερο αριθμό ωρών πυρόσβεσης. Στην συνέχεια ακολουθεί η πυρκαγιά της Αρχαίας Ολυμπίας με 150.000 στρέμματα, η πυρκαγιά της Ανατολικής Μάνης με 101.001 στρέμματα, η πυρκαγιά των Βιλίων με 94.590 στρέμματα, η πυρκαγιά της Βαρυμπόμπης με 83.774 στρέμματα και τέλος η πυρκαγιά στον Σχίνο με 69.642 στρέμματα στις 19 Μαΐου, όπου όπως τόνισε, για πρώτη φορά τόσο νωρίς, ήρθαμε αντιμέτωποι με μια δασική πυρκαγιά τέτοιας έκτασης και συμπεριφοράς.

Ο μέσος όρος πυρκαγιών τον μήνα Αύγουστο ήταν 65 δασικές πυρκαγιές ημερησίως, ενώ στις 3 Αυγούστου το Πυροσβεστικό Σώμα κλήθηκε να αντιμετωπίσει την ίδια μέρα, 3 πολύ μεγάλες και ακραίες δασικές πυρκαγιές, αυτές της Βαρυμπόμπης, της Εύβοιας και της Ανατολικής Μάνης, ενώ την επόμενη ημέρα ξεκίνησε και αυτή της Αρχαίας Ολυμπίας. Φέτος, σε ποσοστό 75,97% του συνόλου των αγροτοδασικών πυρκαγιών, ο χρόνος που χρειάστηκε για να ελεγχθούν δεν ξεπέρασε τις 3 ώρες.

Αξίζει να σημειωθεί ότι το 96,32 % του αριθμού των πυρκαγιών αφορούσε καμένες εκτάσεις έως και 50 στρέμματα, σε 308 πυρκαγιές η καμένη έκταση κυμάνθηκε από 51 έως 5000 στρέμματα, ποσοστό ίσο με 3,53%, ενώ μόλις το 0,15% που αντιστοιχεί σε 13 περιστατικά, η καμένη έκταση ξεπέρασε τα 5.000 στρέμματα.

Το Πυροσβεστικό προσωπικό από την αρχή του έτους κλήθηκε να αντιμετωπίσει όχι μόνο τις αγροτοδασικές πυρκαγιές, αλλά και 43.536 αστικά συμβάντα. Αξιοποιήθηκαν τόσο η «Ψηφιακή Υπηρεσία Ειδοποίησης και Αντιμετώπισης Πυρκαγιάς» όσο και το πληροφοριακό σύστημα Engage, σε όλες τις Υπηρεσίες του Π.Σ. ενισχύοντας σημαντικά την επιχειρησιακή λειτουργία, δίνοντας στοιχεία σε πραγματικό χρόνο, αλλά και δεδομένα που απαιτούνται για την αποδοτικότερη αξιοποίηση όλων των μέσων.

Κλείνοντας την ομιλία της, η Αντιπύραρχος Ζησούλα Ντάσιου, αναφέρθηκε στον πολύ υψηλό βαθμό κινητοποίησης του μηχανισμού, δεδομένου ότι φέτος αξιοποιήθηκε ο μέγιστος αριθμός του προσωπικού του Π.Σ. μετά την ανάκληση αδειών και καταγράφηκε ο μεγαλύτερος αριθμός επιφυλακών.

Ο Πύραρχος Αριστοτέλης Παπαδόπουλος, παρουσίασε την επίδραση του καιρού στις πυρκαγιές της αντιπυρικής περιόδου 2021 στη χώρα μας, κάνοντας αναφορά στο μικρό αριθμό ημερών με ισχυρό μελτέμι στο Αιγαίο και γενικότερα τις σχετικά λίγες μέρες με μέτριους ή ισχυρούς ανέμους στη χώρα μας, γεγονός που συνδέεται άμεσα με τις μετεωρολογικές συνθήκες που οδήγησαν στους μεγάλους και παρατεταμένους καύσωνες του φετινού καλοκαιριού. Ο καύσωνας που σημειώθηκε μεταξύ 27 Ιουλίου και 6 Αυγούστου του 2021 είχε την μεγαλύτερη διάρκεια μέχρι σήμερα, ακολουθούμενος από αυτούς του Ιουνίου του 2007, του Ιουλίου του 1987 και του Ιουλίου του 2007. Για το σύνολο του ελλαδικού χώρου, η μέση θερμοκρασία για όλο το 5μηνο Μαΐου – Σεπτεμβρίου 2021 ήταν κατά 1,6°C υψηλότερη των κανονικών τιμών και η 2^η υψηλότερη της τελευταίας 20ετίας, μετά εκείνης του έτους 2012.

Εξετάζοντας, στην συνέχεια, τον αριθμό των ημερών με πολύ υψηλές θερμοκρασίες (άνω των 35°C και 38°C) στις 3 μ.μ. εκάστης ημέρας στον ελλαδικό χώρο κατά τη διάρκεια του 5μηνου Μαΐου-Σεπτεμβρίου 2021, ανέφερε, ότι αυτός βρέθηκε να είναι ο μεγαλύτερος της τελευταίας 20ετίας, μεγαλύτερος ακόμα και εκείνου των ετών 2007 και 2012.

Αναφορικά με τον αριθμό ημερών με επικίνδυνα χαμηλή σχετική ατμοσφαιρική υγρασία (μικρότερης από 23% και 35%) στις 3 μ.μ. εκάστης ημέρας κατά την αντιπυρική 2021 και αυτός, σε πανελλαδικό επίπεδο, παρουσιάζεται αρκετά υψηλός, ο 4ος υψηλότερος της τελευταίας 20ετίας, ενώ πολύ σημαντικότερος της μεμονωμένης εξέτασης της ατμοσφαιρικής θερμοκρασίας και υγρασίας, ήταν ο συνδυασμός τους μέσα από πυρο-μετεωρολογικούς δείκτες, όπου φαίνονται ξεκάθαρα οι ακραίες, ευνοϊκές για πυρκαγιές, μετεωρολογικές συνθήκες, λόγω των αρνητικών τιμών του δείκτη, κατά τις μεταμεσημβρινές ώρες στην ευρύτερη περιοχή της Βαρυμπόμπης στις αρχές Αυγούστου 2021.

Όσον αφορά τις βροχοπτώσεις, εκείνες της χειμερινής περιόδου (Οκτωβρίου 2020-Απριλίου 2021) ήταν λιγότερες των κανονικών (92%) της ίδιας περιόδου, εξεταζόμενες σε πανελλαδικό επίπεδο και κυρίως στους σταθμούς της Πελοποννήσου, της Στερεάς Ελλάδας και του Ανατολικού Αιγαίου και περισσότερες των κλιματικών τιμών σε Θράκη και Κρήτη.

Οι βροχοπτώσεις της θερινής περιόδου (Μαΐου-Σεπτεμβρίου) 2021 ήταν αρκετά λιγότερες των κανονικών (61%) σε πανελλαδικό επίπεδο. Μόνο τοπικά, στη Θεσσαλία (κυρίως Λάρισα) ήταν κανονικές και στην Θράκη  πολύ περισσότερες των κανονικών. Ιδιαίτερα ξηρή ήταν η φετινή άνοιξη (Μάρτιος-Μάιος) με βροχοπτώσεις πολύ λιγότερες των κανονικών στο μεγαλύτερο μέρος της χώρας, ιδιαίτερα στην Αττική (μόλις 27% των κλιματικών τιμών ύψους βροχής του εαρινού 3μηνου).

Τόνισε ότι, αναφορικά με την Ελλάδα, κατατάσσουμε τα τελευταία 43 καλοκαίρια (1979-2021) υπολογίζοντας το άθροισμα των ωρών όπου η θερμοκρασία στο ισοβαρικό επίπεδο των 850 hPa (~1500 μέτρα πάνω από την επιφάνεια) υπερβαίνει το 99% των τιμών κατανομής της θερμοκρασίας που έχουν παρατηρηθεί τα τελευταία τριάντα έτη και τις οποίες ορίζουμε ως θερμές ώρες. Η ανάλυση δείχνει ότι το καλοκαίρι του 2021 ήταν αυτό με τις περισσότερες θερμές ώρες τα τελευταία 43 χρόνια ακολουθούμενο από αυτά του 2007, του 1987, του 2000 και του 2012. Τα συγκεκριμένα αποτελέσματα όπως είναι φυσικό συσχετίζονται με τα σημαντικότερα και πιο ακραία επεισόδια καύσωνα που σημειώθηκαν κατά τη διάρκεια αυτών των καλοκαιριών. Ο καύσωνας που σημειώθηκε μεταξύ 27 Ιουλίου και 6 Αυγούστου του 2021 είχε την μεγαλύτερη διάρκεια (188 ώρες) ακολουθούμενος από αυτούς του Ioυνίου του 2007, του Ιουλίου του 1987, του Ιουλίου του 2007 και τέλος του Ιουνίου του 2021.

Στο τέλος της ομιλίας του ο Πύραρχος Αριστοτέλης Παπαδόπουλος αναφέρθηκε σε οκτώ (8) βασικά συμπεράσματα που επηρέασαν την εξέλιξη των δασικών πυρκαγιών ως κάτωθι:

1. Το καλοκαίρι του 2021 ήταν το τρίτο φτωχότερο σε μελτέμια από το 2009 και μετά.
2. Γενικότερα το 5μηνο Μαΐου-Σεπτεμβρίου 2021 ήταν από τα λιγότερο ανεμώδη των τελευταίων 20 ετών.
3. Ο μικρός αριθμός των ημερών με ισχυρό μελτέμι στο Αιγαίο και γενικότερα οι σχετικά λίγες μέρες με μέτριους ή ισχυρούς ανέμους στη χώρα μας, συνδέεται άμεσα με τις μετεωρολογικές συνθήκες που οδήγησαν στους μεγάλους και παρατεταμένους καύσωνες του φετινού καλοκαιριού. Αποδεικνύεται ότι ο καύσωνας που σημειώθηκε μεταξύ 27 Ιουλίου και 6 Αυγούστου του 2021 ήταν διαρκέστερος ακόμα και εκείνου του Ιουλίου του 1987.
4. Σε πανελλαδικό επίπεδο, η μέση θερμοκρασία για όλο το 5μηνο Μαΐου -Σεπτεμβρίου 2021 ήταν κατά 1,6°C υψηλότερη των κανονικών τιμών, η 2^η υψηλότερη της τελευταίας 20ετίας μετά εκείνης του έτους 2012.
5. Ο αριθμός ημερών με πολύ υψηλές θερμοκρασίες (άνω των 35°C και 38°C) στις 3 μ.μ. εκάστης ημέρας κατά τη διάρκεια του 5μηνου Μαΐου-Σεπτεμβρίου 2021, βρέθηκε να είναι ο μεγαλύτερος της τελευταίας 20ετίας.
6. Ο αριθμός ημερών με επικίνδυνα χαμηλή σχετική ατμοσφαιρική υγρασία (μικρότερης από 23% και 35%) στις 3 μ.μ. εκάστης ημέρας κατά την αντιπυρική 2021 είναι ο 4ος υψηλότερος της τελευταίας 20ετίας.
7. Όσον αφορά τις βροχοπτώσεις, εκείνες της χειμερινής περιόδου (Οκτωβρίου 2020-Απριλίου 2021), αυτές ήταν κατά πολύ λιγότερες των κανονικών στους σταθμούς της ΕΜΥ σε Πελοπόννησο, Στερεά και ανατολικό Αιγαίο, ενώ περισσότερες των κλιματικών τιμών σημειώθηκαν σε Θράκη και Κρήτη.
8. Οι βροχοπτώσεις της θερινής περιόδου (Μαΐου-Σεπτεμβρίου) 2021 ήταν αρκετά λιγότερες των κανονικών (61%) σε πανελλαδικό επίπεδο. Μόνο τοπικά, στη Λάρισα ήταν κανονικές και στην Αλεξανδρούπολη πολύ περισσότερες των κανονικών.

Ο Αρχιπύραρχος Δημοσθένης Ραγκαβάς παρουσίασε τον απολογισμό του ανακριτικού έργου όπως έχει καταχωρηθεί στα Βιβλία Συμβάντων Ανακριτικού, με 26.958 πυρκαγιές (αγροτικές, αστικές, δασικές) για τις οποίες σχηματίσθηκαν συνολικά 10.245 δικογραφίες (38%). Από αυτές τις δικογραφίες, έχουν ολοκληρωθεί οι 6.629 (65%) οι οποίες υποβλήθηκαν σε κατά τόπους αρμόδιες Εισαγγελίες ενώ υπάρχουν ακόμη περιπτώσεις που εκκρεμούν. Συγκεκριμένα, σε περιπτώσεις που αφορούν 8.573 αγροτικές πυρκαγιές σχηματίστηκαν 2.629 δικογραφίες, σε 16.491 αστικές πυρκαγιές σχηματίστηκαν 6.289 δικογραφίες και σε 1.894 δασικές πυρκαγιές σχηματίστηκαν 1.327 δικογραφίες.

Τόνισε ότι, με βάση τις πυρκαγιές των οποίων η προανάκριση έχει ολοκληρωθεί η αμέλεια αποτελεί την βασική αιτία των αγροτικών και αστικών πυρκαγιών ενώ για το έτος 2021 το μεγαλύτερο ποσοστό υπαιτιότητας για τις δασικές πυρκαγιές αποδίδεται στην πρόθεση με ποσοστό 49%. Συγκεκριμένα: Στις αγροτικές πυρκαγιές, η αμέλεια καταλαμβάνει ποσοστό 46,1%, η πρόθεση 44,4%, τα φυσικά αίτια 2,2% και το 7,3% αποδίδεται σε άγνωστα αίτια. Στις αστικές πυρκαγιές, η αμέλεια καταλαμβάνει ποσοστό 51,9%, η πρόθεση 39,4%, τα φυσικά αίτια 2,0% και το 6,6% αποδίδεται σε άγνωστα αίτια. Στις δασικές πυρκαγιές, η αμέλεια καταλαμβάνει ποσοστό 35,3%, η πρόθεση 49,0%, τα φυσικά αίτια 9,1% και το 6,6% αποδίδεται σε άγνωστα αίτια.

Κλείνοντας την ομιλία του ο Αρχιπύραρχος Δημοσθένης Ραγκαβάς έκανε λόγο για τις δικογραφίες που μέχρι σήμερα έχουν σχηματιστεί σε βάρος 428 ατόμων εκ των οποίων, 308 (75,5%) για εμπρησμό από αμέλεια και 120 (24,5%) για πρόθεση, ενώ η διαδικασία του αυτοφώρου ακολουθήθηκε για 176 άτομα και συγκεκριμένα, από τους 340 δράστες αγροτοδασικών πυρκαγιών αποδίδονται σε αυτούς 76 περιπτώσεις για πρόθεση και 246 για αμέλεια, ενώ από τους 88 δράστες αστικών πυρκαγιών αποδίδονται σε αυτούς 44 περιπτώσεις για πρόθεση και 44 για αμέλεια, καταλήγοντας ότι, κατά την διετία 2020-2021 σημειώνεται αύξηση 53,3% στις συλλήψεις συγκριτικά με την διετία 2018-2019.

Την παρουσίαση του απολογισμού παρακολούθησαν, ο Αναπληρωτής Γενικός Γραμματέας Πολιτικής Προστασίας Γεώργιος – Μάριος Καραγιάννης, ο Εθνικός Διοικητής Πολιτικής Προστασίας Θεοδόσιος Δημακογιάννης, ο Διευθυντής γραφείου Υπουργού Κλιματικής Κρίσης και Πολιτικής Προστασίας Φίλλιπος Σαββίδης, οι εκπρόσωποι του Υπουργείου Μεταφορών & Υποδομών Καλλιόπη Δρακουλόγκωνα και Αθανάσιος Μερτζανίδης, ο εκπρόσωπος του Υπουργείου Παιδείας Δημήτριος Γιογλής, ο Υποδιευθυντής Επιχειρησιακής Συνέχειας Ομίλου ΟΤΕ Ρήγας Βλάχος, ο Πρόεδρος του ΕΚΑΒ Νικόλαος Παπαευσταθίου, ο Διεθυντής Στρατηγικής της Fraport Κώστας Παπακωνσταντίνου, ο ARFF manager της Fraport Αντώνης Παναγιωτάκης, ο εκπρόσωπος του Υπουργείου Πολιτισμού και Αθλητισμού Χαράλαμπος Λελούδας, ο Προϊστάμενος ψηφιακής Διακυβέρνησης τμήματος ΠΣΕΑ Κυριάκος Λυράκος, ο Προϊστάμενος Οικονομίας & Ανάπτυξης τμήματος ΠΣΕΑ Ιάκωβος Φουστέρης, καθώς και εκπρόσωποι φορέων και οργανισμών.

Επίσης τίμησαν με την παρουσία τους την ημερίδα, ο Επιτελάρχης της ΕΛ.ΑΣ. Αντιστράτηγος Κωνσταντίνος Λαγουδάκης, ο Διευθυντής Α΄Κλάδου ΓΕΣ Υποστράτηγος Δημόκριτος Κωνσταντάκος, ο Ταξίαρχος Δημήτριος Σκουφίδης ως εκπρόσωπος του ΓΕΕΘΑ, ο Α΄ Κλαδάρχης Ταξίαρχος (Ι) Ιωάννης Βαμβάκος ως εκπρόσωπος της ΔΑΙ, ο Πλοίαρχος Κωνσταντίνος Θαλασσινός ως εκπρόσωπος του ΓΕΝ, ο Διευθυντής ΓΕΑ/Α1 Επιχειρησιακών Απαιτήσεων Σμήναρχος (Ι) Ιωάννης Κωτσάκης ως εκπρόσωπος του ΑΓΕΑ, ο Υποδιοικητής 359 ΜΑΕΔΥ Σμήναρχος (Ι) Παντελής Βατάκης και ο Διευθυντής Επιχειρήσεων του ΛΣ Πλοίαρχος Ιωάννης Πουλημένος.

Από πλευράς Πυροσβεστικού Σώματος παρευρέθηκαν, ο Υπαρχηγός του Σώματος Αντιστράτηγος ΠΣ Ιάκωβος Κλεφτοσπύρος, ο Επιτελάρχης του Σώματος Αντιστράτηγος ΠΣ Αλέξιος Ράπανος, ο Προϊστάμενος Κλάδου Διοικητικής Υποστήριξης Υποστράτηγος ΠΣ Χαράλαμπος Χιώνης, ο Διοικητής του Ε.Σ.ΚΕ.ΔΙ.Κ. Υποστράτηγος ΠΣ Σπυρίδων Βαρσάμης, ο Συντονιστής  Επιχειρήσεων Πελοποννήσου, Δυτικής Ελλάδας,  Νήσων (Κεφαλονιά, Ζάκυνθο, Ιθάκη), Υποστράτηγος ΠΣ Γεώργιος Πουρνάρας, ο Συντονιστής  Επιχειρήσεων Στερεάς Ελλάδας και Θεσσαλίας Υποστράτηγος ΠΣ Κωνσταντίνος Παχίδης, ο Συντονιστής Επιχειρήσεων Αττικής, με έδρα την Αθήνα, Υποστράτηγος ΠΣ Ιωάννης Πετρούτσος, ο Συντονιστής Επιχειρήσεων Κεντρικής Μακεδονίας, Αν. Μακεδονίας και Θράκης Υποστράτηγος ΠΣ Μάριος Αποστολίδης, ο Προϊστάμενος Κλάδου Επιχειρήσεων Υποστράτηγος ΠΣ Χρήστος Λάμπρης, ο Συντονιστής Επιχειρήσεων Βορείου, Νοτίου Αιγαίου και Κρήτης Υποστράτηγος ΠΣ Ιωάννης Σταμούλης, ο Συντονιστής Επιχειρήσεων Ηπείρου-Δυτικής & Νήσων (Κέρκυρα, Λευκάδα, Παξοί) Υποστράτηγος ΠΣ Δημήτριος Κοντογιάννης, Ανώτατοι και Ανώτεροι Αξιωματικοί των Διευθύνσεων του Α.Π.Σ., της Δ.Α.Ε.Ε., της Πυροσβεστικής Ακαδημίας, της ΠΕ.ΠΥ.Δ. Αττικής, της 1^ης Ε.Μ.Α.Κ., του Ε.Σ.ΚΕ.ΔΙ.Κ., της Υπηρεσίας Εναερίων Μέσων και της Υπηρεσίας Πλωτών Μέσων.

Σκοπός του φετινού απολογισμού ήταν η αξιοποίηση των αποτελεσμάτων και των στατιστικών στοιχείων που προέκυψαν κατά το έτος 2021 ώστε να εξαχθούν συμπεράσματα για την καλύτερη προετοιμασία, όλων των φορέων Πολιτικής Προστασίας στην επόμενη αντιπυρική περίοδο.

fireservice.gr