Οι δασικές πυρκαγιές ως φαινόμενο είναι ευρύτατα διαδεδομένο στην χώρα μας όπως και σε πολλές άλλες περιοχές του πλανήτη μας. Το μεσογειακό δάσος, που επικρατεί στις περισσότερες περιοχές της Ελλάδας, προέρχεται από τις δασικές πυρκαγιές, αναγεννιέται με αυτές και χωρίς αυτές θα πάψει να υπάρχει.
Το μεσογειακό δάσος αποτελούμενο κύρια από πυρόφιλα είδη στα οποία η πυρκαγιά είναι απαραίτητη σε κάποιο στάδιο του οικοσυστήματος, κύρια στο στάδιο της αναγέννησής του. Η σταδιακή όμως επέκταση των ανθρωπίνων δραστηριοτήτων μέσα σε αυτό, όπως με την ανέγερση της πρώτης ή της δεύτερης κατοικίας, νόμιμης ή αυθαίρετης, την γειτνίαση των αγρών ή την καλλιέργεια μέσα σε φυσικά ή τεχνητά ή ξεχερσωμένα, ανοίγματά του, δημιούργησαν προϋποθέσεις για την επαφή μας με την πιο δυναμική φάση του, την αναγέννησή του δια μέσω της πυρκαγιάς. Στην χώρα μας συμβαίνει το παράδοξο πρώτα μια περιοχή να κτίζεται και μετά να γίνεται το σχέδιο πόλης. Επίσης η εγκατάλειψη της υπαίθρου, σαν συνέπεια της πολιτικής που σταθερά ακολουθήθηκε μετά τον δεύτερο παγκόσμιο πόλεμο και ιδιαίτερα τον εμφύλιο, οδήγησε στη δραματική αύξηση της καυσίμου ύλης και στην ενοποίηση δάσους και κατοικιών. Δεν γίνεται πλέον κλάδευση για διατροφή οικόσιτων ζώων καθώς και συλλογή ξύλων και κλαδιών για μαγείρεμα, θέρμανση κλπ. Αγροί, που περιέβαλλαν τα χωριά, ιδίως σε ορεινές ή ημιορεινές περιοχές έχουν εγκαταλειφθεί και δασωθεί. Συνοψίζοντας μπορούμε να πούμε ότι τα τελευταία χρόνια τα χωριά εισέβαλαν στο δάσος και το δάσος στα χωριά. Πολιτικές διαχωρισμού της κατοικίας και άλλων δραστηριοτήτων από το δάσος καθώς και η πυροπροστασία των οικισμών και μέσω του καθορισμού των χρήσεων γης είναι απαραίτητες αλλά δυστυχώς ανύπαρκτες. Διάσπαρτες κατοικίες ή άλλα κτίσματα ή αγροί μέσα σε δάσος ή δασική έκταση είναι πολύ δύσκολο ή αδύνατο να προστατευτούν σε ενδεχόμενη πυρκαγιά.
Είδαμε όμως και τις φετινές κυβερνητικές εξαγγελίες, μια από τα ίδια, που απέφυγαν να κοιτάξουν τα πραγματικά διαχρονικά αίτια των δασικών πυρκαγιών στην Ελλάδα που δεν είναι άλλα από την μακροχρόνια προσήλωση στον καπιταλιστικό τρόπο ανάπτυξης, την εμπορευματοποίηση της γης και τα συμφέροντα των “επιχειρηματικών ομίλων”. Τα προβλήματα αυτά είχαν επισημανθεί έγκαιρα, είχαν μάλιστα προταθεί και κάποιες λύσεις, στην εκδήλωση της Κεντρικής Επιτροπής του ΚΚΕ με θέμα “Πυρασφάλεια και δασοπροστασία” το Μάη του 2018.
Χαρακτηριστικό είναι ότι δεν είδαν, ως αίτιο των καταστροφών από τις δασικές πυρκαγιές, την υποστελέχωση (πέραν των πολλών κενών οργανικών θέσεων, δεν καλύφθηκαν τα κενά που δημιουργήθηκαν από τις μετακινήσεις Πυροσβεστών στα αεροδρόμια της Fraport και τις εταιρείες αυτοκινητοδρόμων) και την τριχοτόμηση (μόνιμοι, πενταετής – τριετής, εποχικοί) του Πυροσβεστικού Σώματος. Δεν λένε ούτε μια λέξη, ως αίτιο, το πετσόκομμα του προϋπολογισμού του Πυροσβεστικού Σώματος τα χρόνια των “μνημονίων”, κατά την απαίτηση της “τρόικας”, σύμφωνα με την κυβέρνηση Σαμαρά – Βενιζέλου, ή κατά τους “θεσμούς”, κατά την κυβέρνηση Τσίπρα – Καμένου, που δεν είναι τίποτα άλλο από της επιταγές του κεφαλαίου που εκπροσωπεί το ΔΝΤ και η ΕΕ. Δεν υπήρχαν κονδύλια, όχι μόνο, για την ανανέωση του μηχανολογικού εξοπλισμού αλλά ούτε για την αγορά ελαστικών και ανταλλακτικών.
Λένε για κατανομή των κονδυλίων μεταξύ πρόληψης – καταστολής όταν οι διατιθέμενες πιστώσεις, σαν συνέπεια των πολιτικών και των απαιτήσεων του ΔΝΤ και της ΕΕ, έχουν σχεδόν κατέλθει στο όριο των ανελαστικών δαπανών (έξοδα μισθοδοσίας, απαραίτητων ανταλλακτικών, καυσίμων κ.α.) και αυτών που πρέπει να δοθούν σε “επιχειρηματικούς ομίλους” μέσω της προσπάθειας ιδιωτικοποίησης των “φιλέτων” της δασοπυρόσβεσης (π.χ. αεροπυρόσβεση).
Γιατί στην Ελλάδα, όπως σε όλο τον κόσμο, δεν χρησιμοποιούνται τα επιβραδυντικά μακράς δράσης; Είναι γνωστό ότι αυτά καταστρέφουν τα αεροσκάφη λόγω διαβρωτικότητας. Σε όλο τον κόσμο, για το λόγο αυτό, χρησιμοποιούνται παλαιά αεροσκάφη (Ρ3, S2, Electra κ.α.). Μήπως γιατί ο “ιδιωτικός τομέας” δεν τα έχει διαθέσιμα και ο δημόσιος λόγω γραφειοκρατίας ή άλλων λόγων δεν μπορεί να τα αγοράσει και να τα μετατρέψει σε επιχειρησιακά; Τα επιβραδυντικά μακράς δράσης είναι εκείνα που βοηθούν όταν η πυρκαγιά ξεφεύγει από το αρχικό στάδιο καταστολής. Γιατί δεν λένε σαφώς ότι η απουσία χρήσεων γης και η αυθαίρετη δόμηση είναι σημαντικοί παράγοντες που μαθηματικά οδήγησαν σε καταστροφές; Μήπως γιατί υπάρχουν διαχρονικές ευθύνες για τις αστικές κυβερνήσεις που οδήγησαν στην εμπορευματοποίηση της γης και την αυθαίρετη δόμηση; Ο Ν. Βουτζάς μήπως δεν κάηκε γιατί καίγεται συχνά τα τελευταία χρόνια ενώ το Μάτι είχε να καεί χρόνια (συσσώρευση της καύσιμης δασικής ύλης); Γιατί δεν λένε ότι η αγροτική πολιτική της ΕΕ οδήγησε την ύπαιθρο σε ερήμωση;
Είναι άμεση και επιτακτική ανάγκη η πλήρη αποστρατικοποίηση του Πυροσβεστικού Σώματος και η απεμπλοκή του από τις δυνάμεις καταστολής των λαϊκών διεκδικήσεων. Η Πυροσβεστική Υπηρεσία του Υπουργείου Εσωτερικών υπήχθη στο τέως Υπουργείο Δημόσιας Τάξης, νυν Υπουργείο Προστασίας του Πολίτη και τα Σώματα Ασφαλείας από την δικτατορία των συνταγματαρχών το 1968. Η πλήρης αποστρατιωτικοποίηση του Πυροσβεστικού Σώματος θα συμβάλει στην χάραξη μιας πορείας καθαρά κοινωνικού προσανατολισμού για να ανταποκριθεί στις σύγχρονες απαιτήσεις σε θέματα πρόσληψης επιστημονικού προσωπικού, οργάνωσης, εκπαίδευσης και τεχνογνωσίας. Το ίδιο θα πρέπει να γίνει και με την Γενική Γραμματεία Πολιτικής Προστασίας στην οποία υπάγεται το Πυροσβεστικό Σώμα και η οποία μεταφέρθηκε από το Υπουργείο Εσωτερικών στο Προστασίας του Πολίτη σχετικά πρόσφατα. Ζητούμενο είναι η προστασία της ζωής του λαού μας από τους κινδύνους που ελλοχεύουν, από τις πυρκαγιές και τις άλλες καταστροφές στις πόλεις, τους εργασιακούς χώρους, στα δάση, στις μεταφορές και στα άλλα δίκτυα. Κεντρικό πυρήνα αυτής της προσπάθειας δεν μπορεί να αποτελεί τίποτα άλλο από το Πυροσβεστικό Σώμα. Ποιο όμως Πυροσβεστικό Σώμα; μια Πυροσβεστική Υπηρεσία που θα πρέπει να εξελιχθεί και αναδιοργανωθεί σε έναν οργανισμό σύμφωνα με τις σύγχρονες ανάγκες του λαού μας.
Διονύσιος Π. Βορίσης
Αντιστράτηγος Π.Σ. ε.α.
Δασολόγος, Διδάκτωρ του Τμήματος Χημικών Μηχανικών του Ε.Μ.Π.
τ. Πρόεδρος της Πανελλήνιας Ένωσης Αποστράτων Πυροσβεστικού Σώματος πηγη: alt.gr
